Yusuf Emiri

Çagatay Türkçesinin kurucularindan ve klasik Çagatay siirinin öncülerinden biri de Yusuf Emirî’dir. Ali Sir Nevâî (1400-1465) öncesi döneminin temsilcilerinden ve Sekkâkî, Lutfî, Atâî, Hocendî, Seyyid Ahmed Mirza, Haydar Harezmî, Yakînî, Ahmedî ve Gedâî’nin çagdasi olarak da bildigimiz Yusuf Emirî’nin güçlü bir sair olma özelliginin yaninda, manzum-mensur karisik olarak yazdigi Beng ü Çagir adli eserinden dolayi nasir olma özelligi de vardir. O, Türklük Bilgisi dünyasinda Divan, Deh-name ve Beng ü Çagir adli eserleriyle bilinir. Daha önce Deh-name adli eserini ele alip degerlendirmeye çalistigimiz Yusuf Emirî’nin elinizdeki bu çalisma ile Divan’ini degerlendirmeye çalistik. Divan’in metnini hazirlarken bilinen ve elimizde olan Istanbul Üniversitesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Bölümü’nde 2850 numarayla kayitli bir mecmua içindeki nüshasi (163b-283b varaklar) (Ü1) ile yine ayni kütüphanenin ayni bölümünde bulunan ancak pek bilinmeyen 5452 numarayla kayitli bir mecmua içindeki (353b-405b varaklar) nüshasindan (Ü2) yararlandik. Çalismanin Giris’inde Çagatay Türkçesi dönemi, Yusuf Emirî’nin hayati, eserleri, divaninin içerigi, divaninin söz varligi gibi konular degerlendirilmeye çalisildi. Inceleme bölümünde, Divan’in yazilis ve ses özellikleri Çagatay Türkçesi eserlerinin genel özellikleri ile hemen hemen ayni olmasindan dolayi ses ve yazilis özellikleri üzerinde durulmadi, sadece sekil bilgisi özellikleri ele alinip degerlendirildi. Metin bölümü yukarida adi geçen iki nüshanin karsilastirilmasiyla olusturuldu. Nüsha farklari sayfalarin altinda dipnot biçiminde okuyucularin dikkatine sunuldu. Metin olusturulurken Divan’daki Farsça siirlere yer verilmedi. Ancak Farsça-Türkçe karisik yazilmis siirler metne dâhil edildi ve Farsça beyitlerin anlamlari dipnotlarla verildi. Çalismanin Sözlük adini tasiyan üçüncü bölümü metinde geçen bütün kelimeleri içine alan sözlükten olusmaktadir. Divan’da geçen her kelime madde basi olarak alinmistir. Ayrica kelimelerin yer aldigi siir, beyit veya bent numaralari da gösterilmistir. Kullanim sikligi az olan kelimelerle özel isim mahiyetinde olan kelimelerin geçtigi yerlerin tamami gösterilirken üçten daha fazla kullanim sikligi olan kelimelerin geçtikleri yerlerin tamamina çogu zaman isaret edilmemistir. Son olarak, siir sayisi itibariyle diger nüshadan (Ü1) eksik olmasina ragmen çalismanin hacmini daha fazla artirmama düsüncesiyle Divan’in Istanbul Üniversitesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Bölümü’nde 5452 numara ile kayitli mecmuanin içinde bulunan nüshasinin (Ü2) tipkibasimi çalismanin sonuna koyulmustur. Çalismadaki noksanliklarin hos görülecegini ümit ederken, yapici tenkitler için simdiden tesekkür ederim. Ayrica, çalismalarim sirasinda zaman zaman görüs ve düsüncelerinden yararlandigim degerli hocam Doç. Dr. Turgut KARABEY ile degerli meslektasim Doç. Dr. Avni GÖZÜTOK’a sükranlarimi arz ederim.

Ürün Adı: Yusuf Emiri
Ürün Kodu: 9789750191442
Yazar: Kazım Köktekin
Basım Yılı: 2007
Kapak Türü: Karton Kapak
Sayfa Sayısı: 512
Kağıt Cinsi: Kitap Kağıdı
Çevirmen: