Şirket

Devletin ya da ulus-devletlerinin siyasi ve iktisadi iliskilerinin ürettigi tahakküm mekanizmalarinin sorgulanmasiyla yetinemeyecegimiz bir çaga girdigimiz asikâr. Dünyanin dört bir yanuinda, irili ufakli yüzlerde muhalif odagin yürüttügü yeni toplumsal muhalefetin kestirmeden karsisina aldigi ve almasi gereken iktidar odagi da bir o kadar açik: Küresel Sirketler. Kanadali hukuk profesörü Joel Bakan, Sirket adli bu eserinde modern sirketin tarihine, karakterine ve küresellesmis yapisina elestirel bir bakis sunuyor. Son yüz elli yilda büyük bir degisim geçirerek dünyanin egemen kurumu haline gelen ve egemen söylemin merkezine oturan sirket, yetkin bir iktidar mekanizmasini biz “siradan“ insanlarin sorgulamasina elvermeyecek kadar çetrefil bir biçimde uyguluyor. Sirket, bir yandan kendini toplumun vazgeçilmez bir unsuru, medya vasitasiyla idealize edilen “aile“ kavraminin iktisadi yansimasi ve sosyal sorumluluklarin hamisi olarak gösterirken, beri yandan da CEO’larindan en küçük ortaklarina kadar salt öz çikarinin pesinde kosan bir iktidar tahayyülünü toplumun birçok katmanina uyguz dozlarla zerk ediyor. Iste bu yüzden, savaslari destekleyen, çocuk emegini sömüren veya küresel isinmanin bizzat müsebibi olan sirketin, iyi insanlarca isletilen, çevreci ve hayirsever kurum oldugunu düsündügümüzde isin asli gözümüzden kaçiyor. Zira sirket, onu insani vasiflarla donatip “tüzel kisi“ olarak yeniden yaratan yasanin dayattigi zorunluluklar geregi, öz çikarindan baska hiçbir seyi düsünemez. Bir Afrika ülkesine yaptigi ilaç yardimini, kendisine yarari dokunmadigi anda kesebilir; bir mali üretirken, insan hayatina dolar üzerinden cüzi bir deger biçebilir. Hatta, 1934 yilinda oldugu gibi, ABD’de sirket yetkilerini sinirlayan Baskan Roosevelt’i devirmek için Nazileri örnek alan açik bir fasist darbe girisiminde bulunabilir. Son kertede, sirketin tek amaci hissedarlari için para üretmektir. Bizleri gerektiginde bertaraf edebilecek “ötekiler“, çocuklarimizi ise tüketim çemberine sokulmasi gereken potansiyel müsteriler olarak gören söylemin amaci ise hepimizi insanliktan çikarmaktir. Sirketin bugunkü davranisini kabul edebilmenin baska yolu yoktur, çünkü bu “tüzel kisi“nin davranislar bir psikopatin davranislari ile birebir örtüsmektedir. Bakan yine de degisimin mümkün olduguna inaniyor ve demokratik kontrole dayanan uygulanabilir bir program sunuyor. Milton Friedman’dan Noam Chomsky’ye bir dizi uzmanla yaptigi görüsmeler, sirkete denen psikopatin ekonomik, iletisimsel ve toplumsal alanlardaki stratejilerini tüm açikligiyla gözler önüne seriyor. Seytanin ahir zamandaki maskesi düsüyor. Bu güzel kitap sanki yazilmayi bekliyordu. Joel Bakan açik seçik bir dille ve uzmanlikla kaleme aldigi, kapsamli bir analiz yaptigi bu kitabinda güçlü modern devletlerin yarattigi ve besledigi seytani bir aracin tarihini ve karakterini gözler önüne seriyor. Keskin bir zekâyla kaleme alinmis bu incelemeyi dikkatle okuyup, üzerinde kafa yormak gerek.“- Noam Chomsky(Arka Kapak)

Ürün Adı: Şirket
Ürün Kodu: 9789755395166
Yazar: Joel Bakan
Basım Yılı: 2007
Kapak Türü: Karton Kapak
Sayfa Sayısı: 215
Kağıt Cinsi: 2. Hamur
Çevirmen: Rahmi G. Öğdül