Sinasos / Mübadeleden Önce Bir Kapadokya Kasabası

Bugün Mustafapasa adini almis olan Sinasos, 1920’li yillara kadar halkinin çogunlugu Rumlardan olusan, üç bin nüfuslu bir Kapadokya kasabasiydi. Ürgüp’ün bes kilometre kadar güneyindeki bu kasaba, kendine özgü mimarisi, egitimli ve yetenekli insanlariyla "Dogu’nun incisi" olarak anilirdi. 1924 yilinda uygulanan Türk-Yunan nüfus mübadelesiyle vatanlarini terk etmek zorunda kalan Rumlar, kasabalarindan ayrilmadan önce, Mübadeleye tabi tutulan baska hiçbir yerde örnegi görülmeyen bir sey yaptilar: Iki fotografçi tutarak kasabalarinin fotograflarini çektirdiler ve bunlari bir albümde bir araya getirerek ölümsüzlestirdiler. Konaklar, kiliseler, okullar, köprü ve çesmelerin yer aldigi bu albüm, gündelik hayattan görüntüleri, eglenceleri, yerel kiyafetleri ve Sinasos toplumunun çesitli simalarini da yansitiyordu.Kapadokya Rum cemaatlerinin tarihi konusunda derin bilgiye sahip olan Evangelia Balta’nin hazirladigi bu kitap, "Dogu’nun Incisi Sinasos" albümündeki fotograflari Yunanistan’daki diger kurumsal ve kisisel arsivlerdeki görsel unsurlarla zenginlestirirken, Sinasos’un eski sakinlerinin anlatilariyla birlestiriyor.Sinasos’un zenginligi nereden geliyor?Istanbul’daki Sinasoslularin en eski geleneksel meslekleri havyarcilikti, yani Karadeniz ve Marmara Denizi’nin baliklarini tuzlama zanaati. Sardalye, uskumru, çiroz, palamut (lakerda) tuzluyor ve Rusya’dan getirttikleri siyah havyarin ticaretini yapip Osmanli Imparatorlugu’nun tasrasina dagitiyorlardi. Bu zanaat sayesinde zenginleserek, köyleri Sinasos’u bir mücevhere çevirdiler. Her Sinasoslu ailenin Istanbul’un bir havyarcisinda çalisan bir üyesi vardi. Istanbul’daki Rumlarla ticari iliskiye giren Sinasoslu bakkallarin bir kismi, ayri bir meslek dalini, "boyacilar" esnafini meydana getirdiler. Boyacilar zamanla iki dala ayrildi: daha eski olan küçük boyacilar; yag, ip, üstüpü, neft ve bez benzeri ürünler satiyordu. Büyük boyacilar ise Istanbul’dan geçerek Karadeniz’e çikan ve dönen gemilerin gida, makine gibi her türlü ihtiyaçlarini karsiliyordu. Boyacilarda; patron, müdür, usta ve çiraklarin tümü Sinasosluydu. Dükkânin yönetim kademelerinde ve maaslarda yükselmeler, dükkânda çalisilan süre ve çalisanin zeka, çaliskanlik ve verimliligine göre saptaniyordu. Isten ayrilan yaslilarin yerini yanlarinda çalisanlarla akrabalari aliyordu.Konstandinos ve Eleni KilisesiPazaryeri’nin ortasinda, Konstandinos ve Eleni adinda küçük eski bir kilise vardi. 1700’lerde, o dönemin yasalarina göre, devlet Hiristiyanlara kiliselerini tamir etmeleri için sadece 80 gün süre verirdi. Bu yüzden, köylülerimizin kiliselerini yikip yeni bir kilise insa etmeleri çok zordu, kilisesiz kalabilirlerdi. Fakat dedem Serafim Rizos ortaya atilarak, kum, kireç ve tas gibi malzemeleri hazirlamalarini, kalfayi çagirip planlari hazirlamasini istemelerini söyledi. Öyle de oldu. Malzeme toplanir toplanmaz ferman çikarilmasini sagladi ve hemen köye kostu. Malzeme hazir, kalfa hazir, bütün köy el ele vererek kilisenin yikilmasina ve insaata yardim etti. Kilise tam 80 günde tamamlandi, Rizos da zenci kölesiyle Istanbul’a döndü. Oradan malzemelerin parasini yolladi. Pazar ayinleri ve bayramlar disinda, okul törenleri, Piskopos’un konuklarini karsilama törenleri, köyümüzün resmi mevlitleri, sultanin sagligi ya da devletimizin ordusunun basarisi için dua okunmasi törenleri hep burada olurdu.

Ürün Adı: Sinasos / Mübadeleden Önce Bir Kapadokya Kasabası
Ürün Kodu: 9789756158067
Yazar:
Basım Yılı: 2007
Kapak Türü: Ciltli
Sayfa Sayısı: 240
Kağıt Cinsi: Kuşe Kağıt
Çevirmen: