Modern Azerbaycan Edebiyatında Dede Korkut Metinlerarası Çözümlemeler

Dede Korkut kitabi kesfedildigi günden itibaren Türkoloji üzerine çalismalar yapan Türk ve yabanci bilim adamlarinin sürekli gündeminde olmus bir eserdir. Bu destansi hikâyeler üzerine yapilan her arastirma, gizli kalmis bir hazinenin sirlarini ortaya çikarmaktadir. Türk dünyasinin en büyük ortak edebî miralarindan biri olan dede Korkut Kitabi, son dönemlerde modern metin yazarlarinin sik sik basvurdugu bir kaynak kitap haline gelmistir. Dede Korkut Hikâyeleri romanlara, hikâyelere, siirlere ve tiyatro eserlerine ilham kaynagi olmustur.Bu çalismamizda Azerbaycan edebiyati modern metinleri ile Dede Korkut Hikâyeleri arasindaki bagi metinlerarasilik iliskileri açisindan inceledik. Çalismamizda metot olarak metinlerarasi iliskiler kuramini kullandik. II. Dünya Savasi’ndan sonra metin incelemelerinde kullanimi gittikçe genisleyen bu kuramin temelleri Rus edebiyat kuramcisi Baktin tarafindan atilmis, Fransiz edebiyat bilimcisi Julia Kristeva tarafindan da kurallari konulmustur. Temel olarak metinlerin baska metinlerle olan iliskilerini ortaya koyan bu yöntem, Dede Korkut hikâyelerinin kaynak oldugu metinlerin incelemelerinde tam olarak uymaktadir. Çalismamiz girisle birlikte üç bölümden olusmaktadir. Giris bölümünde metinlerarasilik kuraminin ortaya çikisi ve tarihi gelisimi hakkinda bilgi verdikten sonra kuramin alt basliklarini maddeler halinde siraladik. Kuramin alt basliklarinin siralamasinda, Türkiye’de metinlerarasi iliskiler üzerine en kapsamli çalismalardan birini yapmis olan Kubilay Aktulum’un Metinlerarasi Iliskiler adli eserinde yaptigi siralamayi esas aldik.Dede Korkut Hikâyeleri Hakkinda adini tasiyan birinci bölümde, Dede Korkut hikâyelerinin neden bu kadar gündemde oldugu üzerine düsüncelerimiz yer almaktadir. Dede Korkut Kitabi ile ilgili çok genel bilgilerle birlikte kuramimizi dogrudan ilgilendiren modern metinlere kaynaklik etme nedenleri üzerinde de fikirler yürüttük.Çalismamizin ikinci bölümü metin incelemelerini içermektedir. Azerbaycan edebiyatindan seçtigimiz sekiz metni bu bölümde inceledik. Dede korkut hikâyeleri ile dogrudan iliskili olan bu sekiz metni seçmemizde özel bir neden olmamakla birlikte, Azerbaycan edebiyatinin taninmis yazarlarinin metinleri olmasina ve her edebî türde bir metnin çalismamizda bulunmasina gayret gösterdik. Bu nedenle inceledigimiz metinler arasinda roman, hikâye, siir ve tiyatro eserlerinden örneklemeler bulunmaktadir. Bu metin seçkisinin genelini de “Dede Korkut Edebiyati” adli çalismayi temel alarak yaptik.Çalismamizda eser adlarini Türkiye Türkçesine aktararak kullanmayi daha kullanisli buldugumuz için bu adlarin Türkiye Türkçesindeki kullanilislarini tercih ettik. “Eksik El Yazmasi” hariç bütün metinleri söyleyis özelliklerini muhafaza etmek maksadiyla Azerbaycan Türkçesinde oldugu sekliyle çalismamizin içine aldik. Bu nedenle metin örneklerinde Azerbaycan alfabesinde bulunan q, x ve ? harflerini de kullandik. Metinleri Azerbaycan Türkçesi ile verdigimiz için çalismamizin sonunda sözlük kisminda metin örneklerinde geçen bazi kelimelerin anlamlarini verdik. Bu bölümde Seyfettin Altayli’nin, Azerbaycan Türkçesi Sözlügü’nü esas aldik.Sonuç bölümünde ise çalismamizda ulastigimiz sonuçlari dikkatlere sunduk. Sedat ADIGÜZELERZURUM–2009

Ürün Adı: Modern Azerbaycan Edebiyatında Dede Korkut Metinlerarası Çözümlemeler
Ürün Kodu: 9786056093203
Yazar: Yrd. Doç. Dr. Sedat Adıgüzel
Basım Yılı: 2009
Kapak Türü: Karton Kapak
Sayfa Sayısı: 200
Kağıt Cinsi: Kitap Kağıdı
Çevirmen: