Halk Anlatımlarında Kahramanın Yardımcıları

Folklor ürünleri gerek yapisalci ve gerekse baglam merkezli yaklasimlarla irdelendikçe bir taraftan onlari olusturan nedenler diger taraftan olusturulmus olanlarin amaçlari daha iyi anlasilmaktadir. Bu ürünlerin sözlü kültürde ve ikincil sözlü kültür olarak yazida kendilerince olusturduklari birer yasam alani vardir ve bu yasam alani bireyi her açidan kusatmaktadir. Diger taraftan aslinda bu ürünleri var eden bireyin veya kolektifin her türlü pratigi veya inanmasi bu yasam alaninda varligini sürdürmektedir. Folklor ürünlerindeki her bir detay bütünüyle insanin ve ait oldugu kolektifin arketipleriyle örülüdür. Dolayisiyla folklor ürünlerini anlamak ve açiklamak bir yerde insani ve insanin içinde bulundugu sosyal yapiyi anlamak demektir.
Yapilan her çalisma bu anlama ve açiklama gayretlerini bir adim daha öteye tasimistir. Ancak kimi konular daha siklikla arastirilirken kimi konular üzerinde henüz yeterli çalismalarin olmadigi da görülmektedir. Kahramanin kim oldugu, mücadelesi veya bir folklor yaratmasinda ne için var oldugu oldukça fazla irdelenen konular arasindadir. Ancak kahramanin hemen yaninda yer alan diger unsurlar kahraman kadar ragbet görmemistir. Oysa diger unsurlarin arastirilmasi kahramanin daha iyi taninmasinda ve anlasilmasinda büyük yarar saglayacaktir.
Bu çalisma kahramana uzak yakin her açidan yardim edenlerin kim/ne oldugunu, niçin kahramana yardim ettiklerini veya kahraman gibi tam donanimli birinin neden yardima ihtiyaç duydugunu anlamaya yönelik yapilan bir arastirmadir. Zira kahraman her açidan mükemmel olarak kurulmus, erginlemis veya ona bu donanimlar bahsedilmisken kendisine birinin/bir seyin yardim ediyor olusu hele hele de kimi zaman yardimci ile kahraman arasinda statü tartismasi açilabilecek durumlar yasaniyorsa bu yardimcilarin daha yakindan irdelenmesi gerekmektedir. Çalismada kastedilen yardimcilar olay örgülerinde kahraman disinda yer alan kisiler degil bir sekilde kahramana yardim eden kisi ve varliklari karsilamaktadir.
Çalismanin ilk bölümünde bu yardimcilarin kim oldugu, statüleri, kahramana benzer yolculuklari, neden bir ihtiyaç olarak var edildikleri tartisilmis ve geleneksel tasnifler içerisinde nasil yer aldiklari belirlenmistir. Bu tespitlerden sonra hazirlanan kahraman kaliplari gibi geleneksel bir yardimci kalibi çikarilmistir. Çikarilan bu kalip bir deneme olarak düsünülmüs ve uygulanabilirligi tartismaya açilmistir. Her bir uygulama bu kalibin eksik veya hatali yerlerini düzeltecek ve zamanla olgunlastiracaktir.
Çalismanin ikinci bölümünde yardimci olarak rol alan kisilikler irdelenmistir. Bu kisilikler bilge, savasçi, çoban, kadin ve dini kisilikler alt basliklarinda tasnif edilmistir. Benzer sekilde üçüncü bölümde hayvanlar ve dördüncü bölümde esya ve aletler birer yardimci olarak açiklanmistir. Besinci bölümde dag, su, toprak, cin ve perilerin kahramana nasil yardim ettikleri üzeride durulmus son bölümde de yiyecek ve içeceklerin nasil birer yardimciya dönüstügü tartisilmistir.
Bu siniflamalar yapilirken her alanda en sik rastlanan unsurlar ele alinmistir. Hemen her kisi veya nesne üzerinde ayri ayri durmak çalismanin amacini asacaktir. Seçilen unsurlar özellikle ilk bölümde ortaya atilan tartismalari destekleme veya örnekleme amaçlidir. Ayrica çalisma hazirlanirken spesifik bir tür seçilmemistir. Yardimci her tür için genel bir özelliktir. Diger taraftan sadece bir türden hareketle yardimciyi tanimlamak veya açiklamak kimi özellikleri disarida birakacagindan her türden örneklerle yardimcilar açiklanmaya çalisilmistir.


Ürün Adı: Halk Anlatımlarında Kahramanın Yardımcıları
Ürün Kodu: 9786054370641
Yazar: Adem Balkaya
Basım Yılı: 2015
Kapak Türü: Karton Kapak
Sayfa Sayısı: 220
Kağıt Cinsi: Kitap Kağıdı
Çevirmen: