Foucault ve İran Devrimi : Toplumsal Cinsiyet ve İslamcılığın Ayartmaları

1978-1979 yillari arasinda, Iran halki, otoriter bir iktisadi ve kültürel modernlesme programi yürüten Riza Sah Pehlevi rejimini devirdi. Ayetullah Humeyni’nin önderligindeki militan Islamci hizip; laik milliyetçilerin, liberallerin, solcularin yer aldigi rejim karsiti baskaldiriya egemen oldu. Islamcilar için, Saha karsi verilen mücadele Kerbela Savasi’ni, Humeyni masum Hüseyin’i, Sah da onun can düsmani Yezid’i simgeliyordu. Sahin zalim baskisi altinda can veren protestocular, Hüseyin’in takipçileri gibi sehit sayiliyordu.
Michel Foucault, 1978’de Iran’i iki kere ziyaret etmisti ve devrim hakkinda heyecanla yazilar kaleme alip konusuyor, devrimi hiçbir sekilde elestirmiyordu. Hayati boyunca Foucault, sahihlik kavramini, insanlarin tehlike altinda yasayip ölümle flörtlestigi durumlara, yaraticiligin bas verdigi bu yerlere bakmak anlaminda kullanmisti. Yeni ufuklar açan akildisiliklari yazilarinda büyük bir tutkuyla savunmustu. Ayetullah Humeyni’nin devrimci sahsiyetinde ve devrim esnasinda onun pesinden giderek hayatlarini hiçe sayan milyonlarda, sinirlari asan böyle bir güç görmüstü. Bunun gibi “sinir” deneyimlerin yeni yaraticilik biçimleri dogurabilecegini biliyordu, dolayisiyla devrimi hararetle destekledi. Bu, Foucault’nun devrimle ilk elden yasadigi tek tecrübeydi ve Batili olmayan bir topluma dair en kapsamli yazi dizisini kaleme almasina yol açti.
Foucault’nun Iran Devrimine duydugu ilgi, gazetecilik merakini asiyordu. Yeni “Müslüman” tarzi politikanin sadece Ortadogu için degil, ayni zamanda Fransiz Devrimi’nden bu yana laiklikten yana politikalar güden Avrupa için de yeni bir “siyasal maneviyat” biçiminin baslangici olabilecegini yazdi.
Foucault’nun, Iran Devrimi konusundaki yazilari Ingilizce konusulan dünyada pek bir tartisma yaratmadi zira on bes makalesinden ve söylesisinden sadece üçü Ingilizce olarak basilmistir. Bu yazilar uzun bir elestirel incelemeyle birlikte ilk kez bu kitapta bir araya getiriliyor. Bu çalismada, Foucault’nun Iran hakkindaki yazilarinin aslinda, yazarin, iktidarin söylemleri ve modernligin tehlikelerine dair genel kuramsal yazilariyla yakindan ilintili oldugu öne sürülüyor. Ayrica Foucault’nun Iran deneyiminin, sonrasinda yazdigi tüm eserlerde kalici etki biraktigini ve 1980’lerde Foucault’nun yazilarindaki keskin dönüste, Iran serüveninin ve Sarkla alakali kaygisinin önemi oldugunu iddia ediyor.

Ürün Adı: Foucault ve İran Devrimi : Toplumsal Cinsiyet ve İslamcılığın Ayartmaları
Ürün Kodu: 9786054238866
Yazar: Janet Afary
Basım Yılı: 2015
Kapak Türü: Karton Kapak
Sayfa Sayısı: 376
Kağıt Cinsi: Kitap Kağıdı
Çevirmen: Dr. Mehmet Doğan