Eski ve Yeni Borçlar Kanununa Göre, Uygulamada Sebepsiz İktisap (Nedensiz Zenginleşme)

A) SEBEPSIZ ZENGINLESME KAVRAMI VE AMACISebepsiz iktisap, pozitif hukukun deger yargilarina göre hak edilmemis bir iktisabin (kazanimin), mesru sayilamayacak bir nemalanmanin aynen veya nakden (parasal) tasfiyesine ve iadesine yönelik bir -alacak hakkindan- ibarettir. Görüldügü üzere sebepsiz iktisap hukuku, sabirli ve titiz bir düsünsel çaba gerektiren, oldukça teknik ve karisik bir hukuk dalidir. Gerçekten de sebepsiz zenginlesme hukuku, en az, sözlesmeye aykirilik, haksiz fiil, haksiz zilyetlik ve vekaletsiz isgörme kadar yüksek derecede teknik bir hukuk dalidir. Haksiz (sebepsiz) yere zenginlesen kisi, bu zenginlesmeyi geri vermek zorundadir. Zira haksiz zenginlesme kökenli tasfiyenin son hedefi, özellikle alis-veris yasamanin kararli ve güvenli biçimde islerligi ugruna ister istemez katlanilan iktisaplarla ortaya çikan adaletsizlikleri sonradan düzeltmektir (Serozan, Rona: Ifa, Ifa Engelleri, Haksiz Zenginlesme, Ist. 2002, sh. 254 vd. ). Savigny sebepsiz zenginlesmeyi -Baskalarinin hukuka aykiri davranislari ile bizim malvarligimizdan hukuksal bir neden olmaksizin zenginlesmesi- olarak tanimlamistir. Davalinin sebepsiz zenginlesme davasinin sartlarinin tüm sebepsiz zenginlesme hallerini içerecek sekilde saptamak pek olanakli görülmemektedir. Sebepsiz zenginlesme davasinin amaci, malvarliklari kaymalarini telafi etmektir. B) NEDEN UYGULAMAYA AGIRLIK VERILMISTIRIste bu (yukaridaki) nedenlerle sebepsiz iktisap kurumunu salt yasal düzenlemeye iliskin bilimselögretiye degil de tamamen uygulamaya dayanarak açiklamayi üstün tuttuk. Yeri geldigi zaman ise bilimselögreti ile siki bir iliski kurulmustur. Içtihat (Yargitay uygulamasi) hukukun canli kaynagidir. Zira içtihat sosyal gerçegin bulucusu, sosyal düzen ve adaletin kurucusudur. Öte yandan içtihat gözden geçirilebilen, açik hukuka aykiriligin gözlenmesi veya pozitif hukuk içinde kalinmak kaydi ile gelisen ihtiyaç ve egilimlere göre degistirilebilen bir hukuk kaynagidir. Uygulamanin verdigi deneyime ve gözleme dayanarak söyleyebilirim ki, sebepsiz iktisabi örneklerle canlandirmak (Yargitay Kararlari ile açiklamak), onu tanimlamaktan, bilimsel yolla açiklamaktan çok daha iyi, kolay ve çabuk tanitacak ve ögretecektir. Zira kitabin okuyucu hedefi hakimler ve avukatlardir; yani uygulayicilardir. Her yeni kanun (örnegin yeni Türk Borçlar Kanunu) malzemesini maziden (geçmisten) alir. Hele ilgili düzenlemede hüküm degisikligi yapilmamissa (ki sebepsiz zenginlesmeye iliskin üçüncü ayrimda esasli bir yenilik fazla bulunmamaktadir) eski malzemeden (yani kanunun yürürlügünden önceki tarihi tasiyan içtihatlardan) yararlanmak kaçinilmaz bir zorunluluk haline gelir. Bu nedenle uygulayici (hakim, avukat, hukuk danismani vs. ) en eski tarihli bir Yargitay kararindan rahatlikla faydalanabilecektir. Zira ortada haksiz olan bir zenginlesmenin geri verilmesi söz konusudur. C) TERIMIncelenen dava türü ile ilgili olarak sebepsiz zenginlesme (nitekim yeni Türk Borçlar Kanunu bu terimi kullanmistir), haksiz zenginlesme, nedensiz zenginlesme, haksiz iktisap, sebepsiz iktisap, nedensiz edinim, haksiz (sebepsiz) iktisap terimlerinin bilimselögretide ve uygulamada kullanildigi gözlenmistir. Bu terimlerin hepsi de amaci anlatmaya yeterli bulunmaktadir. Kitapta tüm bu terimler özgür olarak kullanilmistir. Zira tüm terimlerle -kimse baskasinin zararina haksiz yere zenginlesemez- seklinde ifade edilen hakkaniyet kurali ifade edilmek istenmistir.

Ürün Adı: Eski ve Yeni Borçlar Kanununa Göre, Uygulamada Sebepsiz İktisap (Nedensiz Zenginleşme)
Ürün Kodu: 9786055412241
Yazar: Nihat Yavuz
Basım Yılı: 2011
Kapak Türü: Ciltli
Sayfa Sayısı: 1480
Kağıt Cinsi: 1. Hm. Kağıt
Çevirmen: