Çivi Yazılı Metinler ve Arkeolojik Kaynaklar Işığında Asur İmparatorluk Dönemi Kraliçeleri

Eski Mezopotamya toplumlarina ait yazili kaynaklar ve arkeolojik veriler büyük ölçüde erkek yöneticileri anlatir ve betimlerler. Buna ragmen kadinlarin da toplumun her düzeyinde anne, es, kiz kardes ve kiz evlat olarak önemli bir yere sahip oldugu tartisilmaz bir gerçektir. Elit kesim olarak tanimlayabilecegimiz kraliyet kadinlari ise, yine büyük ölçüde erkegin egemen oldugu sanat, ekonomi, din ve yönetimle ilgili kayitlara yansimayi basarmistir. Eski Mezopotamya uygarliginin önemli bir bölümünü olusturan Asur toplumundaki kraliçeler hakkindaki bilgilerimiz, hem yazili kaynaklardan hem de arkeolojik verilerden gelmektedir.Asur devletinin M.Ö.I. Binyil'da imparatorluk seviyesine yükseldigi anlasilmaktadir. Bu dönem, genellikle "Yeni Asur Dönemi" (yak. M.Ö.934-609) olarak adlandirilmakta ve iki döneme ayrilarak incelenmektedir:I. Dönem (M.Ö.934-745): Bu dönemde krallar h?kimiyet bölgelerindeki otoritelerini saglamlastirmakla mesgul olmus, Asur baskentleri ile Kuzey Mezopotamya'daki mevcut otoritelerini güçlendirmekle yetinmislerdir.II. Dönem (M.Ö.744-612): Bu dönemde Asur krallari sistematik bir biçimde yayilmaci bir siyaset izleyerek, basarili askerî seferler yapmislar ve Eski Yakin Dogu'nun en büyük imparatorluklarindan biri olan Yeni Asur Imparatorlugu'nu kurmuslardir. Günümüzde Irak'tan ele geçen yüzlerce çivi yazili tablet sayesinde bu dönem hakkinda bilgi edinebilmekteyiz. Gerçekten, Yeni Asur dönemine ait metinler, bugün büyük ölçüde Irak devleti sinirlari içinde kalmis olan, imparatorluk baskentlerinden ele geçmistir. Asur (modern Qal'at Šergat) sehri, ilk baskent olarak Asur tarihi boyunca önemini korumustur. Asur krali II.Asurnasirpal, baskentini Kalhu (modern Nimrut) sehrine tasimistir. II.Sargon ise, Dur-Šarrukin (modern Korsabad) sehrini kurarak bu sehri baskenti yapmistir. Sargon'un halefi ise, baskenti günümüzde Musul yakinlarinda bulunan Ninova'ya nakletmis ve Ninova, imparatorluk yikilincaya kadar baskent olarak kalmistir. Söz konusu sehirlerden ele geçen ve büyük ölçüde yayinlanmis olan çivi yazili metinlerden dönemin kraliyet kadinlarina dair bilgiler edinmek mümkün olmaktadir. Özellikle Nimrut ve Ninova sehirleri bu anlamda zengin bilgiler içermektedir. Bununla birlikte Sargonid Dönem ile ilgili bilgilerimiz yeterince olgunlasmamistir. Ancak bu dönemde, kraliyetteki kadinlarin siyasette etkili olduklari genel olarak kabul edilen bir görüstür.Çivi yazili metinlerden anlasildigina göre kadinlar, dinî, ekonomik, hukukî ve sosyal hayatta oldugu kadar siyasî hayatta da aktif rol oynamislardir. Kraliçelerin kralla yazismasi, dinî ritüellerde kralla birlikte basrolde yer almalari, kendilerine ait mühürlerinin olmasi ve hatta emirleri altinda kendilerine has askerî birliklerin varligi, kraliçenin sarayda oturan pasif bir kadin olmadigini, aksine kralla birlikte devlet yönetiminde aktif olarak yer aldigini gösteren ipuçlaridir. Bununla birlikte, elit olmayan halk kadininin ise evde, genellikle kocasinin h?kimiyeti altinda yasamis oldugunu anliyoruz.Asur kraliçeleri hakkinda bilgi veren en önemli arkeolojik veriler ise, kraliçelere ait silindir mühürler ve saglam halde bulunmus olan lahitlerdir. Lahitler, Eski Mezopotamya'da kadinin önemine isaret eden önemli arkeolojik veriler içermektediri Kraliyet kadinlarina ait lahitler genellikle saray veya tapinaklarda bulunmustur Bu anlamda çivi yazili kaynaklarin verdigi bilgiler, arkeolojik verilerle de desteklenebilmektedir. Tüm bu kaynaklarin verdigi bilgiler harmanlandigi zaman, hepsi için olmasa da, bazi Asur kraliçelerine dair detayli bilgiler edinmek mümkün olmaktadir.(Tanitim Bülteninden)

Ürün Adı: Çivi Yazılı Metinler ve Arkeolojik Kaynaklar Işığında Asur İmparatorluk Dönemi Kraliçeleri
Ürün Kodu: 9786053963288
Yazar: H. Hande Duymuş Florioti
Basım Yılı: 2015
Kapak Türü:
Sayfa Sayısı: 85
Kağıt Cinsi:
Çevirmen: