Bir Zamanlar Çıfıt Çarşısı

Benimle röportaj yapmaya gelenlerin genelde ilk sorduklari dogum yerim olur. Yanitim yillardir degismez: Edirneli bir anneden ve Bursali bir babadan Istanbul’da dogdum, Ankara’da büyüdüm, Eskisehir kökenli bir aileye gelin gittim. Bu bes sehir üstüne üç çeyrek yüzyili geride birakirken birikim dagarcigimi saçtim ortaya. Hayal gücümü frenledim. Tarih çerçevesinde zaman dilimini, kisilerin yasadiklari çevreyi, inançlarini, gelenek göreneklerini arastirarak gerçekleri yansitmaya özen gösterdimse de sudan bir derleme, ne ararsan bulunur bir çifit çarsisi çikti ortaya. Çifit günümüzde unutulmaya yüz tutmus, genç kusagin bilmedigi bir sözcük. Arapça yehuddan Farsçaya cuhud, Farsçadan da Türkçeye çifit olarak geçmis.Bizans döneminde Istanbul’un günümüzdeki Eminönü sahili hem Yahudilerin oturdugu hem de gemilerin bosaltma yükleme yaptiklari bir koydu. Porta Judeca olarak adlandirilmisti. Istanbul’un fethinden sonra Türkçe karsiligi olan Çifit Kapisi denmis, çok daha sonra da Bahçekapi adini almistir. Yahudilerin yogun olarak yasadiklari yerlesim bölgelerine de çifit adi yakistirilirdi. Örnegin Eskisehir’e bagli Çifteler ilçesinin eski adi Çifitlar’di. Ege’de Bakirçay’in güneyinde de, Kirim’da da Çifit Kale adli kasabalar vardi...Zamanla Musevi, Yahudi sözcükleri onun yerini aldi, ancak küçültücü bir nitelik yüklenmek istendiginde kullanilir oldu.Osmanli Imparatorlugu süresince ve Cumhuriyet’ten sonra 1950’lere kadar Yahudiler pazarcilik alaninda aktiftiler. Sehirlerde her gün ayri bir semtte kurulan pazar yerlerinde tezgâh açanlarin yani sira, civar kasabalari dolasan, haftada ancak bir gün veya bir gece ailelerinin yanina gelebilenler de olurdu. Her tür esyanin satildigi kasaba pazarlarindaki tezgâhlarinda, akla gelen gelmeyen, yabanci ilaçtan rastiga, sülük kavanozlarindan kumas boyasina, kapi tokmaklarina kadar çesit çesit, yeni eski esya arasinda, bazen arayip da bulamadiginiz bir seyi görmek, alabilmek olanaksiz degildi. Belki ondan bilinmez, “çifit çarsisi” deyimi, her tür esyanin karmakarisik satildigi yer anlaminda kullanilir olmus.Beki L. Bahar

Ürün Adı: Bir Zamanlar Çıfıt Çarşısı
Ürün Kodu: 9789944396684
Yazar: Beki L. Bahar
Basım Yılı: 2010
Kapak Türü: Karton Kapak
Sayfa Sayısı: 204
Kağıt Cinsi: Kitap Kağıdı
Çevirmen: